Nha Khoa AVA

Vì sao dương vật cương được?

• Dương vật gồm ba ống (hai thể hang và một thể xốp), cấu tạo bởi nhiều xoang mạch máu, được bao phủ bằng một bao cân dầy, chắc. Dương vật cương được là nhờ hoạt động thần kinh của não bộ.
•  Các kích thích thần kinh sẽ làm thần kinh ở não "ra lệnh" cho thần kinh tại dương vật làm giãn các xoang mạch máu ra, máu đổ tới, ứ lại trong các thể hang, giúp dương vật cương cứng lên. Khi các sợ cơ trơn trong các xoang mạch máu dương vật co lại, sẽ đẩy máu đi, làm dương vật xìu xuống.

Rối loạn cương là gì?

• Y học định nghĩa Rối loạn cương là tình trạng dương vật cương không đủ cứng hay cứng nhưng không giữ được lâu để giao hợp thoả mãn, và tình trạng này kéo dài hay diễn ra liên tục trong ít nhất là 3 – 6 tháng. Như vậy, nếu dương vật vẫn cương bình thường nhưng bị xuất tinh sớm, xuất tinh trễ, hiếm muộn, vô sinh ...thì không bị xem là rối loạn cương. Mặt khác, xuất tinh sớm, vô sinh, có thể là hậu quả của rối loạn cương.

Có nhiều người bị rối loạn cương không?

• Cho tới hiện nay, nghiên cứu của Feldman về tỉ lệ phần trăm người bị "trục trặc", thực hiện tại Massachusetts, Mỹ, công bố năm 1994 được xem là có giá trị nhất. Nghiên cứu này cho thấy càng lớn tuổi thì càng có nhiều người bị RLC. Ở lứa tuổi 40 có khoảng 39% nam giới bị RLC, còn ở tuổi 70 thì có đến 66%. Từ đó người ta dự tính hiện nay có khoảng trên 180 triệu nam giới trên toàn thế giới bị RLC và tới năm 2025 thì số người bị bệnh có thể tới 322 triệu người.

Theo nghiên cứu của TS BS Nguyễn Thành Như và cộng sự, tại bệnh viện Bình Dân, trong 3 năm (2000-2002), với khoảng 2150 bệnh nhân tới điều trị thì chỉ có 1% số bệnh nhân là thuộc tầng lớp khá giả. Vì vậy có thể nói nhu cầu người nghèo cần chữa bệnh không kém mà có thể còn nhiều hơn người có thu nhập cao.

Làm sao biết mình bị rối loạn cương ?

• RLC có thể có các hình thức biểu hiện sau:

- Dương vật không cương chút nào.

- Khi ở không hay lúc mắc tiểu thì cương tốt, nhưng khi cần quan hệ thì chẳng đạt yêu cầu.

- Dương vật đủ cứng để quan hệ, nhưng đang quan hệ thì bỗng mềm dần mà chưa xuất tinh.

Nguyên nhân nào gây nên RLC ?

• Trước đây, hễ ai bị RLC thì đều bị nghi do tâm lý, nhưng ngày nay y học ghi nhận nguyên nhân do tâm lý chỉ chiếm dưới 1/5 số bệnh nhân bị RLC. Còn lại, hơn một nửa bệnh nhân RLC là do mạch máu dương vật bị hư hại, khoảng ¼ là bệnh của dây thần kinh, bệnh về nội tiết tố v.v....; những người này, nếu bị RLC lâu ngày thì tâm lý cũng bị ảnh hưởng làm bệnh càng khó chữa. Nhiều thói quen sống có thể ảnh hưởng đến chuyện cương dương như hút thuốc lá, uống rượu quá nhiều, ít vận động, béo phì. Cuộc sống căng thẳng nhiều lo toan, tình cảm vợ chồng rạn nứt cũng liên quan đến RLC.

Những bệnh thường gây ra RLC là :

* Tiểu đường: tiểu đường gây tổn hại thần kinh và động mạch dương vật. Khoảng 35 - 50% bệnh nhân nam tiểu đường bị RLC.
* Bệnh mạch máu: xơ vữa thành mạch, cao huyết áp và tăng cholesterol.
* Bệnh dây thần kinh: bệnh xơ cứng rải rác , bệnh Alzheimer, bệnh Parkinson và chấn thưởng tủy sống.
* Phẫu thuật điều trị ung thư tuyến tiền liệt, ung thư bàng quang, ung thư đại tràng.
* Chấn thương xương chậu, tuỷ sống và dương vật.
* Bất thường nội tiết: chỉ có 5% RLC là do nguyên nhân này.
* Thuốc lá và rượu làm hư hại mạch máu, làm giảm lượng máu đến dương vật.
* Thuốc: những thuốc có thể gây RLC là thuốc lợi tiểu, trị cao huyết áp, chống loạn nhịp tim, chống trầm cảm, chữa động kinh, lo lắng, an thần, kháng histamin, giãn cơ, chữa ung thư.

Điều trị RLC như thế nào ?

• Bệnh nhân cần thay đổi lối sống có hại cho sự cương như: Bỏ thuốc lá, hạn chế bia rượu, rèn luyện thân thể đều đặn để tăng cường sức khoẻ chung của cơ thể và giảm lo âu.

Điều trị cụ thể

• Mục tiêu đầu tiên của thầy thuốc trong khám và chữa RLC là xác định nguyên nhân và chữa nguyên nhân bệnh nếu được. Nếu nguyên nhân do giảm testosterone thì bổ sung testosterone có thể mang lại hiệu quả tốt. Ở bệnh nhân trẻ, RLC do chấn thương xương chậu thì phẫu thuật nối động mạch lại có thể có kết quả rất tốt. Ngoài ra, những trường hợp RLC do tâm lý thì việc cải thiện tâm lý giúp tình trạng cương mau hồi phục.

Trong nhiều trường hợp, khi không điều trị nguyên nhân được, thì điều trị RLC cần thực hiện theo các bước sau:

Bước một

Thuốc uống

* Các thuốc ức chế men PDE 5, được lưu hành trên thế giới từ năm 1998 (sildenafil), dành cho những bệnh nhân có ham muốn tình dục bình thường nhưng "bộ phận ấy" không chịu hoạt động. Hiệu quả của thuốc đến trên 80%. Chúng không phải là thuốc kích dục vì không đem tới sự hưng phấn tình dục. Bệnh nhân phải có ham muốn tình dục bình thường thì sử dụng chúng mới có hiệu quả. Tác dụng phụ hay gặp nhất của chúng là nhức đầu, đỏ bừng mặt, nghẹt mũi. Không được dùng các thuốc ức chế PDE 5 nếu bệnh nhân đang sử dụng thuốc giãn mạch vành tim dạng nitrate.
* Apomorphine ngậm dưới lưỡi có tác dụng nhanh nhưng hiệu quả không cao (khoảng 50%) và gây buồn nôn rất khó chịu.

Ống hút

Ống hút thuờng được người lớn tuổi ưa dùng. Mục đích của ống hút là tạo áp lực âm để hút máu vào dương vật và giữ máu lại bằng vòng dây thắt đàn hồi ổ gốc dương vật. Khi nào quan hệ xong (không nên quá 30 phút) thì tháo dây thắt ra. Dùng ống hút thì rẻ tiền, mua một lần rồi sử dụng lâu dài, nhưng ống hút khó sử dụng, không tự nhiên, gây đau dương vật, dương vật lạnh chứ không nóng khi cương.

Bước hai:

Tiêm thuốc trong thể hang

• Nhiều loại thuốc được tiêm vào trong thể hang (prostaglandin E1, phentolamine, papaverine, v.v...). Sau khi chích 5-10 phút, dương vật cương lên và có thể cương kéo dài 30 phút đến vài giờ, tùy thuộc liều lượng. Ra đời trong thập niên 80 của thế kỷ trước, nhóm thuốc này ngày càng ít được sử dụng do sự bất tiện (bệnh nhân phải tự chích), gây đau, gây cương kéo dài.

Bước ba

Thể hang giả

• Dành cho những bệnh nhân đã "hết cách", dùng thuốc không kết quả. Phẫu thuật đặt thể hang giả không khó. Biến chứng của phẫu thuật nầy là nhiễm trùng hay thủng dương vật. Điều quan trọng là một khi đã phẫu thuật đặt thể hang giả, bệnh nhân không thể còn được điều trị bằng biện pháp khác. Sau khi mổ đặt thể hang giả xong, khi cần quan hệ, bệnh nhân sẽ nhấn một nút nhỏ trong da để nước bơm vào thể hang giả, giúp dương vật cương. Khi hết, thì ấn lại nút này lần nữa, dương vật sẽ về thế nghỉ.

Phẫu thuật nối thông động mạch, chỉ dành cho những người trẻ dưới 35 tuổi, có động mạch bị tắc do chấn thương xưong chậu.... Để phẫu thuật thành công, bác sĩ phải chuyên về vi phẫu thuật.

Có thể phòng ngừa RLC được không?

• Nói chung, một đời sống lành mạnh, không thuốc lá, không bê tha rượu chè, thể dục thể thao thường xuyên, ăn uống điều độ, giữ cơ thể tráng kiện, tránh những bệnh như tiểu đường, xơ vữa thành mạch sẽ giúp RLC khó xảy ra.

TS BS Nguyễn Thành Như