Chăm sóc răng miệng ở người cao niên


Ngày nay, vẫn không ít người cao tuổi (NCT) quan niệm già thì răng rụng và chấp nhận việc nhổ bỏ răng khi đau răng, chấp nhận việc mất răng một cách dễ dàng. Khi không còn răng để nhai thức ăn, sức khỏe mau suy sụp vì thiếu dinh dưỡng. Trong khi đó, cũng như những vấn đề sức khỏe khác, chăm sóc sức khỏe răng miệng ở NCT cũng khác với người trẻ và trẻ em.

Những tổn thương răng miệng thường gặp

Ở NCT, những vấn đề về răng miệng cũng nằm trong quá trình lão hóa chung, trong đó có những trường hợp thường gặp như sau:
Hao mòn ở răng: mòn, sứt mẻ ở mặt nhai, tủy răng bị xơ teo, dinh dưỡng cho răng kém, mật độ tế bào thưa, răng giòn dễ bị mẻ gãy; tăng tạo xi măng ở chân răng; dễ bị sâu ở chân răng; tụt nướu, giảm tiết nước bọt, khả năng nhai giảm sút...

  • Biện pháp: để phòng chữa những hao mòn ở răng cho NCT, nên thực hiện khám chữa bệnh răng miệng định kỳ.

Bệnh nha chu: ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng và sức khỏe toàn thân của NCT như: gây hôi miệng, làm răng lung lay, mất răng, sức nhai kém dẫn đến kém ăn, thiếu dinh dưỡng, ảnh hưởng đến các bệnh nhiễm khuẩn, tim mạch, nội tiết, hô hấp.

  • Biện pháp: bệnh nha chu ở NCT vẫn điều trị lành bệnh. Có thể dùng biện pháp điều trị bảo tồn và thuốc kháng sinh đối với bệnh nha chu có kết quả tốt.

Các vấn đề về niêm mạc: niêm mạc miệng ở NCT thường có những tổn thương do các bệnh răng miệng như: niêm mạc miệng bị teo mỏng dần, mất tính đàn hồi, dễ bị chấn thương và nhiễm khuẩn. Bệnh toàn thân và việc dùng một số thuốc chữa bệnh có thể làm cho niêm mạc miệng bị tổn thương dạng bóng nước, loét, liken, nhiễm khuẩn và ung thư.

  • Biện pháp: cần khám định kỳ để phát hiện và điều trị sớm các bệnh niêm mạc miệng ở NCT.

Tuyến nước bọt: nhiều nghiên cứu cho thấy ở NCT khỏe mạnh, tổng lưu lượng nước bọt không giảm so với trước đây. Song nhiều NCT vẫn mắc chứng khô miệng. Nguyên nhân là do các bệnh toàn thân, việc sử dụng thuốc và xạ trị gây khô miệng. Khô miệng làm cho niêm mạc khô và dễ trầy xước, giảm sự bôi trơn, dễ nhiễm khuẩn, viêm nướu, nhiễm nấm, đau, khó ăn, khó nuốt. Vì vậy, khi bị khô miệng nên khám và điều trị sớm để hạn chế mắc bệnh.

  • Biện pháp: thay thế thuốc có tác dụng phụ gây khô miệng bằng các thuốc không gây khô miệng trong điều trị các bệnh ở NCT. Dùng nước bọt nhân tạo vệ sinh răng miệng hàng ngày, thực hiện chế độ ăn đủ chất dinh dưỡng và uống nhiều nước.

Rối loạn chức năng vận động và cảm giác vùng miệng: NCT dễ bị rối loạn phản xạ nuốt và vận động cơ miệng. Nhiều NCT mắc chứng chán ăn, ăn không biết ngon, vị giác suy giảm. Nhiều nghiên cứu cho thấy ở NCT, khứu giác ít bị ảnh hưởng nhưng vị giác lại giảm dần theo tuổi cao. Do không cảm nhận được mùi vị, suy yếu cơ vận động miệng, giảm tiết nước bọt là các yếu tố làm cho NCT chán ăn, suy dinh dưỡng và gầy yếu.

Những tổn thương, thoái hóa ở răng miệng không những ảnh hưởng do tuổi tác ngày càng cao, mà còn phản ánh những tình trạng bệnh tật tại chỗ đã mắc trong quá trình cuộc sống trước đây. Do đó, việc chăm sóc răng miệng lúc còn trẻ là đảm bảo tốt nhất để có sức khỏe răng miệng tốt lúc cao tuổi.

Cách chăm sóc

Chải răng mỗi ngày bằng kem đánh răng có fluor ít nhất 2 lần: vào buổi sáng sớm và tối trước khi đi ngủ. Lấy răng giả ra trước khi đánh răng. Chải răng đúng cách bằng bàn chải mềm khắp các mặt nhai, mặt ngoài và trong răng: với người có răng bị gãy rụng, cần sử dụng bàn chải nhẹ nhàng, tránh tổn thương nướu.

Khám và kiểm tra răng miệng ít nhất mỗi năm một lần.

Kết hợp sử dụng nước muối súc miệng vào buổi sáng.

BS. HUY HOÀNG-SKĐS